ဇူလိုင် ၈။

 

မြန်မာ့အရေး အဓိကပါဝင်သူများနှင့် အကြိမ် ၁၁၀ ခန့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ယခုအခါ ရေရှည်တည်တံ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အားလုံးပါဝင်သည့် စကားဝိုင်းအဖြစ် ဒုတိယအဆင့်သို့ ဦးတည်နေပြီဖြစ်ကြောင်း အာဆီယံဥက္ကဌ အင်ဒိုနီးရှားက သောကြာနေ့က ပြောဆိုသည်။

 

အင်ဒိုနီးရှားသည် အာဆီယံဥက္ကဌအဖြစ် ခုနှစ်လခန့် တာဝန်ယူပြီး စစ်အာဏာပိုင်များအပါအဝင် မြန်မာ့အရေး အဓိကပါဝင်သူများနှင့် ဖုန်း၊ အွန်လိုင်း၊ လူကိုယ်တိုင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

 

၎င်းထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် နှစ်ချီဖြစ်ပွားနေသော မြန်မာ့အကျပ်အတည်းကို ဖြေလျော့နိုင်ရန်အတွက် သက်ဆိုင်သူများအားလုံး စကားဝိုင်းတွင် ပါဝင်လာရေးကို ရည်ရွယ်သည်။

 

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Retno Marsudi က အင်ဒိုနီးရှားသည် အဝေးရောက်မြန်မာအစိုးရ ဖြစ်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ (National Unity Government)၊ စစ်အာဏာပိုင်တို့၏ နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ(State Administration Council) နှင့် အခြားအဖွဲ့များနှင့်ပါ ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

 

“NUG နဲ့ SAC တို့ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေနဲ့ လူကိုယ်တိုင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုရှိပါတယ်။ အားလုံးပါဝင်တဲ့ စကားဝိုင်းဟာ အရေးကြီးကြောင်းကိုလည်း သူတို့ကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်” ဟု သူမက သတင်းထောက်များကို ဂျကာတာတွင် သောကြာနေ့က ပြောသည်။ အင်ဒိုနီးရှားသည် မြန်မာ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ အခြား ပါဝင်ပတ်သက် သူများနှင့်လည်း ထိတွေ့ ဆက်ဆံခဲ့သည်။

 

အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်ရုံးကလည်း တိုင်းရင်းသားခုခံတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ (Ethnic Resistance Organizations)၊ နိုင်ငံရေးပါတီ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ (Civil Society Organizations CSO) များနှင့်ပါ ပြောဆိုဆွေးနွေးခြင်းများ ပြုခဲ့သည်။

 

“ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုဟာ ပထမအဆင့် တည်ဆောက်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ် တည်ဆောက်မှုအနေနဲ့ အားလုံးပါဝင်တဲ့ စကားဝိုင်းကို ပြုလုပ်ဖို့ ကျွန်မတို့ စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု Retno က ပြောကြားသည်။

 

ထိုင်းနိုင်ငံမှ ပြုလုပ်သည့် မြန်မာစစ်အာဏာပိုင်များနှင့် ပြန်လည် ထိတွေ့ရန် အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးပွဲနှင့် ပတ်သတ်၍လည်း “အာဆီယံနိုင်ငံအားလုံးထဲမှာမှ လာအိုနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတစ်ဦးပဲ အလွတ်သဘော ပြောဆို ဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းဖို့ ဘုံသဘောတူညီချက် (၅) ချက်က အဓိက လမ်းကြောင်း ဖြစ်နေဆဲပါ” ဟုလည်း Retno က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားသည်။

 

Retno ၏ ပြောကြားချက်အရ အာဆီယံ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရေးစင်တာ (ASEAN Coordinating Center for Humanitarian Assistance - AHA Center) သည် လိုအပ်ချက် ဆန်းစစ်မှုကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်းနှင့် အကူအညီ ပထမအသုတ်ကို မေလ ၂၀၂၃ က ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

 

“AHA စင်တာက အိမ်ထောင်စု ၄၀၀ (ပြည်တွင်း ပြောင်းရွှေ့ရသူ ၁၄၅၀ ခန့်) အတွက် ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေ ပြင်ဆင်ထားပါတယ်။ စစ်ကိုင်းနဲ့ မကွေးဒေသတွေက နောက်ထပ် ဦးစားပေးစာရင်းပါ။ AHA စင်တာက အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၆ သန်း တန်ဖိုးရှိတဲ့ ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေကို ဆိုင်ကလုန်းမိုခါဒဏ်ခံရတဲ့သူတွေကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

 

အင်ဒိုနီးရှားက အသင့်စား အစားအသောက်များ၊ ရွက်ဖျင်တဲများအပါအဝင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀၀,၀၀၀ တန်ဖိုးရှိ အကူအညီများကိုလည်း ယခင်အပတ်က ပေးပို့ခဲ့သည်။

 

“ကလေးတွေအတွက် ကာကွယ်ဆေးတွေ လိုအပ်တယ်ဆိုတာလည်း ကြားသိရပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေး ဘယ်လောက် အရေအတွက် လိုအပ်သလဲဆိုတဲ့ အချက်အလက်တွေ မေးမြန်းထားပါတယ်။ ကျွန်မတို့ ကူညီထည့်ဝင်ဖို့ အသင့်ပါပဲ” ဟု Retno က ပြောသည်။

 

အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ရုရှားအပါအဝင် အခြားသက်ဆိုင်သူများ ပါဝင်သည့် အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးနှင့် ဆက်စပ် အစည်းအဝေးများကို လာမည့် တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ ဂျကာတာတွင် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။ အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်၊ ရုရှား၊ ဗြိတိန်၊ အမေရိကန် အပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာ မိတ်ဖက် ၁၁ ဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံသွားမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းနိုင်ငံများပါဝင်သည့် အဖွဲ့လိုက် အစည်းအဝေးကိုလည်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။

 

အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံ ပါဝင်သည့် အာဆီယံသည် ဒေသတွင်း ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရာတွင် နှေးကွေးပြီး ထိရောက်မှုမရှိဟု စွပ်စွဲခံထားရပြီး အကြီးမားဆုံးပြဿနာမှာ မြန်မာနိုင်ငံဖြစ်သည်။

 

ကိုးကား - Jakarta Globe၊ The Straits Times

 

ပုံစာ - ဂျူလိုင်လ ၇ ရက် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဂျကာတာမှ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် တွေ့မြင်ရသော အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး

 

Burma Associated Press